Andrzej Zakrzewski: W przyjaźni ze św. Florianem: straże pożarne w powiecie sierpeckim, Płocki Instytut Wydawniczy, Płock 2018, [84 s.]; il.

W przyjaźni ze świętym Florianem to kolejna już w bogatym dorobku piśmienniczym księdza Andrzeja Zakrzewskiego publikacja poświęcona strażom pożarnym. Tematyka braci strażackiej i ruchu strażackiego najbliższa jest sercu księdza dokumentalisty, jednak nie można zapominać o innych cennych publikacjach, które wzbogaciły wiedzę dotyczącą dziejów ziemi sierpeckiej czy tłuchowskiej. Były to np. "Przewodnik po dekanacie sierpeckim" (Płock 2004), "Goleszyn wczoraj i dziś 1971-2003" (Goleszyn 2003), "Od szkółki wiejskiej do gimnazjum" (dot. placówki oświatowej w Susku, Płock 2003), "Samorządowa gmina Sierpc" (Goleszyn 2002), "Przewodnik po dekanacie tłuchowskim" (Płock 2005). Z inicjatywy księdza wydawany jest także periodyk "Tłuchowskie Zeszyty Historyczno-Społeczne".

Najnowsza, wydana przez Płocki Instytut Wydawniczy, to kolejna z napisanych przez księdza Andrzeja Zakrzewskiego publikacji traktujących o strażach pożarnych. Wcześniejsze wydawnictwa opisywały straże w parafii Goleszyn, w gminie Tłuchowo, w diecezji płockiej. Słowo wstępu przygotował sierpecki historyk, genealog i regionalista Paweł Bogdan Gąsiorowski.

Ksiądz, jako kapelan strażaków diecezji płockiej, blisko jest spraw związanych z działalnością straży. Jest prawdziwym znawcą historii, zwyczajów i zadań stojących przed tą organizacją. Książkę otwiera rozdział poświęcony historii rodzącego się ruchu strażackiego w Królestwie Polskim i na Północnym Mazowszu. Tu ciekawostka, gdyż o ile pożary dokuczały ludziom od zawsze, pożarnictwo takie, jakie znamy w obecnej formie, funkcjonuje od nieco ponad stu lat, a jego początki sięgają II połowy XIX wieku.

Dalsza część publikacji poświęcona jest jednostkom, które stanowią ochronę przeciwpożarową powiatu sierpeckiego. Mowa jest zarówno o Państwowej Straży Pożarnej w Sierpcu, jak i o Ochotniczych Strażach Pożarnych w poszczególnych gminach, które w powiecie sierpeckim zaczęły tworzyć się na początku XX wieku (najstarszą jest OSP w Dziembakowie, powstała w 1902 r., OSP Sierpc powstała w 1898 roku, jednak faktycznie swoją działalność rozpoczęła w 1900 roku).

W tabelarycznych zestawieniach znalazły się cenne informacje dotyczące poszczególnych straży w każdej z gmin powiatu sierpeckiego, a są to rok powstania, nazwiska założycieli, rok nadania sztandaru, a nawet rok powstania remizy. Są tu także informacje dotyczące składów zarządów poszczególnych oddziałów straży. W opracowaniu znalazł się również niewielki rozdział poświęcony orkiestrom OSP w powiecie sierpeckim, bez których trudno dziś sobie wyobrazić jakąkolwiek imprezę w powiecie.

Jak wskazuje tytuł książki, mowa jest w niej też o patronie, którego umiłowali polscy strażacy, czyli świętym Florianie. Ksiądz opisuje narodziny kultu św. Floriana na ziemiach polskich, przedstawia tradycję umieszczania wizerunku patrona na strażackich sztandarach, omawia przejawy kultu św. Floriana w powiecie sierpeckim. Do najważniejszych należą msze święte z okazji wspomnienia liturgicznego świętego w dniach 3 i 4 maja, tradycja stawiania figurek z jego wizerunkiem, posiadanie przez niektóre parafie ornatów z wizerunkiem św. Floriana. Kult widoczny jest też na kościelnych obrazach, w ołtarzach czy na chorągwiach. W powiecie odbywają się również zawody strażackie o puchar św. Floriana. Ich organizatorem jest autor publikacji.

Ostatnie rozdziały dotyczą Strażackich Wielkopostnych i Adwentowych Zamyśleń, czyli udziału strażaków we mszach, procesjach, wizytacjach biskupich itp. Osobne akapity poświęcone zostały opisaniu inicjatyw związanych z powstawaniem w powiecie sierpeckim Symbolicznych Grobów Strażackich. Pierwszy z takich grobów pojawił się na cmentarzu parafialnym z Goleszynie w 2003 roku, kolejne w Gozdowie, Borkowie, Ligowie, Bożewie i Gójsku.

Cennym materiałem, który znalazł się w książce są fotografie, zarówno archiwalne, jak i współczesne.  Szkoda, że nie wszystkie posiadają choćby przybliżoną datę ich wykonania.

Publikacja jest cennym wkładem nie tylko do dziejów straży pożarnych powiatu, ale także wskazówką dla innych organizacji czy instytucji by swoją historię utrwalać zarówno poprzez zdjęcia, jak i kroniki, zapiski, a wreszcie publikacje książkowe.